*ภาควิชาจิตเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล มหาวิทยาลัยมหิดล กรุงเทพมหานคร 10700

บทคัดย่อ

ผู้วิจัยได้ทำการศึกษาเพื่อหาความชุกของความคิดฆ่าตัวตาย และทัศนคติที่มีต่อการฆ่าตัวตายในกลุ่มประชากรซึ่งเข้าร่วมฟังการบรรยายในหัวข้อ”ปัญหาการฆ่าตัวตายในสังคมไทย” ซึ่งภาควิชาจิตเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาลได้จัดขึ้น โดยได้ทำการแจกแบบสอบถามซึ่งสร้างโดยอิงจากแนวคิดของ Shneidman ไปเท่ากับจำนวนผู้เข้าฟังการบรรยายทุกท่านและได้รับแบบสอบถามคืนจำนวน 148 การวิเคราะห์ข้อมูลด้วยการใช้สถิตเชิงบรรยาย และทำการคำนวณหาความสัมพันธ์ระหว่างตัวแปรที่ต้องการศึกษาด้วยสถิติไคว์สแควร์

ผลการศึกษาพบว่าความชุกของความคิดที่จะฆ่าตัวตาย พบร้อยละ 17.6 ความคิดเห็นเกี่ยวกับประเด็นต่าง ๆ ของการฆ่าตัวตายที่มองว่าเป็นความเชื่อที่ผิดนั้น สามารถจำแนกประชากรออกเป็นสามกลุ่ม คือ กลุ่มที่ไม่มีความคิดฆ่าตัวตาย กลุ่มที่เคยคิดฆ่าตัวตาย และกลุ่มที่ยังคงคิดฆ่าตัวตายหากประสบกับวิกฤตในชีวิต พบว่าทั้งสามกลุ่มต่างมีความเห็นสอดคล้องกันว่า คนที่คิดฆ่าตัวตายจริง ๆ จะไม่บอกคนอื่น และไม่แน่ใจว่าควรถามและเอาใจใส่ผู้ที่ฆ่าตัวตายหรือไม่ นอกจากนี้ยังพบว่าในขณะที่กลุ่มที่ไม่เคยคิดฆ่าตัวตาย และกลุ่มที่เคยคิดฆ่าตัวตายมีทัศนคติในด้านลบต่อการฆ่าตัวตายว่าเป็นการหนีปัญหา แต่กลุ่มที่ยังคงคิดฆ่าตัวตายกลับมองว่าการฆ่าตัวตายเป็นการแก้ไขและเป็นทางออกของปัญหา และพบความสัมพันธ์ระหว่างความคิดที่จะฆ่าตัวตายกับการมีบุคคลใกล้ชิดเคยฆ่าตัวตายในกลุ่มตัวอย่างที่เคยมีความคิดฆ่าตัวตาย ข้อเสนอแนะจากการวิจัยครั้งนี้คือ ควรให้ความสำคัญกับการให้ความรู้ความเข้าใจกับประชาชนถึงทัศนคติที่ถูกต้องต่อคนที่มีความคิดฆ่าตัวตาย และแนวทางการช่วยเหลือผู้มีความคิดอยากตาย

วารสารสมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย 2542; 44(4): 329-343.

คำสำคัญ การฆ่าตัวตาย ทัศนคติ ความเชื่อ สังคมไทย

Suicidal Ideation and Attitude towards Suicidal Behavior : A Survey

* Department of Psychiatry, Faculty of Medicine Siriraj Hospital, Bangkok 10700, Thailand.

สถิติการฆ่าตัวตายในแต่ละประเทศเป็นดัชนีบ่งชี้ที่ดีที่แสดงให้เห็นถึงสภาวะสุขภาพจิตของประชากรในสังคมนั้น ตั้งแต่ระดับย่อยที่สุดในสังคมนั้น เช่น หมู่บ้าน ไปจนถึงระดับใหญ่มากขึ้น เช่นเมือง หรือประเทศ ตัวเลขที่มีการรวบรวมกันมาในประเทศไทยบ่งชี้ไปในทิศทางที่เพิ่มขึ้น¹ ถึงแม้จะมีความเห็นว่าตัวเลขที่ได้ต่ำกว่าความเป็นจริงก็ตาม โดยเฉพาะในช่วงสามปีที่ผ่านมาตัวเลขโดยรวมสูงขึ้น มีผู้พยายามอธิบายด้วยปัจจัยทางเศรษฐกิจและสังคมว่า สาเหตุของการเพิ่มขึ้นอย่างมากนั้นเนื่องมาจากปัญหาความเครียดของประชาชนโดยเฉพาะจากวิกฤตเศรษฐกิจ หรือความเครียดจากการผิดหวังในชีวิต การศึกษาในประเทศไทยที่ผ่านมามักจะศึกษาในสองลักษณะคือ การศึกษาเชิงพรรณาเกี่ยวกับลักษณะทั่วไปของประชากร วิธีการที่ใช้และการกระจายของปัญหาในผู้ที่ฆ่าตัวตายสำเร็จ^2-7 กับการศึกษาเชิงพรรณนาในกลุ่มประชากรอีกกลุ่มหนึ่งคือ กลุ่มที่พยายามฆ่าตัวตาย หรือฆ่าตัวตายไม่สำเร็จ^8-14 มีบ้างที่การศึกษาบางชิ้นให้ความสำคัญกับความคิดอยากตาย^15-17 ซึ่งเป็นสิ่งที่นำมาก่อนการฆ่าตัวตาย หรือสาเหตุของความคิดอยากตายในเชิงความสัมพันธ์ระหว่างบุคคล¹⁸ งานศึกษาทั้งหมดที่ผ่านมานอกจากจะมีประโยชน์ในทางระบาดวิทยาแล้ว ยังมีประโยชน์ในแง่ของการทำให้เกิดความเข้าใจมากขึ้นถึงความต่อเนื่องของปรากฎการณ์ทางสังคมของพฤติกรรมการฆ่าตัวตาย

ถ้าพิจารณาในเชิงขององค์ความรู้ จะพบว่าความรู้ที่มีอยู่เปรียบเสมือนภาพต่อที่ยังคงรอชิ้นส่วนใหม่ๆมาต่อให้เกิดความสมบูรณ์ของภาพมากขึ้น ในขณะภาพที่มีในปัจจุบันคือ การอธิบายถึงสาเหตุของการฆ่าตัวตายทั้งในเชิงจิตพยาธิสภาพ สังคมวิทยา ข้อมูลทางระบาดวิทยาของการฆ่าตัวตาย และการพยายามฆ่าตัวตาย หรือการพยายามหาว่าอะไรเป็นปัจจัยเสี่ยง (risk factors) ซึ่งข้อมูลที่ได้ทั้งหมดนี้มีความพยายามนำไปใช้ในการวางแผนป้องกันรวมถึงการให้การช่วยเหลือทางด้านจิตวิทยาสังคมและการรักษาทางจิตเวช (psychosocial and psychiatric interventions) แต่จากการทบทวนรายงานและเอกสารที่เกี่ยวข้องโดย Diekstra พบว่าแผนการช่วยเหลือทั้งหมดไม่มีผลต่อการลดลงของอัตราการฆ่าตัวตาย¹⁹ แต่ก็เป็นการอธิบายในแง่มุมเกี่ยวกับผู้กระทำ หรือพยายามกระทำ แต่น้อยมากที่จะกล่าวถึงแง่มุมจากมุมมองของประชากรทั่วไป ซึ่งเป็นชิ้นส่วนที่ยังขาดและมีการเอ่ยถึงค่อนข้างน้อยในงานวิจัยที่ผ่านมาในบ้านเรา ความเข้าใจในทัศนคติของประชากรทั่วไปจึงเป็นสิ่งที่ไม่น่าจะละเลยและควรให้ความสำคัญ เพราะการฆ่าตัวตายไม่ได้เป็นเพียงแค่เรื่องของบุคคลนั้น ในระดับย่อยการฆ่าตัวตายเป็นสิ่งที่สะท้อนถึงปัญหาเชิงความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลนั้นกับผู้ใกล้ชิด²⁰ และในภาพรวมป็นการสะท้อนปัญหาความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลนั้นกับสังคม²¹

สำหรับสาเหตุของการฆ่าตัวตายนั้นรายงานการศึกษาหลายชิ้นสรุปตรงกันว่า ในทางจิตเวชนั้นการฆ่าตัวตายเกี่ยวข้องกับภาวะการเจ็บป่วยทางจิตเวช โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ภาวะซึมเศร้าและการใช้สุรา²²

ในขณะเดียวกันก็มีการเสนอถึงความเชื่อผิด ๆ ที่คนทั่วไปเชื่อ หรือเข้าใจผิดเกี่ยวกับการฆ่าตัวตาย²⁴ ซึ่งเชื่อว่าความเชื่อหรือทัศนคติที่ผิดนี้มีส่วนทำให้ผู้ที่อยู่ในระหว่างการตัดสินใจ หรือลังเลใจในการฆ่าตัวตาย ไม่ได้รับความช่วยเหลือจากคนรอบข้าง เช่นความเชื่อที่ว่าการถามถึงความคิดฆ่าตัวตายในคนที่กำลังทุกข์ใจจะกระตุ้นให้เขาคิดถึงการฆ่าตัวตาย หรือความเชื่อที่ว่าคนที่ตั้งใจจะฆ่าตัวตายจริง ๆ จะไม่บอกกับคนรอบข้าง เหล่านี้ล้วนทำให้คนที่อยู่รอบข้างไม่ให้ความสนใจ และละเลยกับการหาทางป้องกัน

ตารางที่ 1 ความเชื่อผิด ๆ เกี่ยวกับการฆ่าตัวตายที่พบได้บ่อย

1. คนที่ตั้งใจฆ่าตัวตายจริง ๆ จะไม่พูดบอกคนอื่น

2. คนที่ฆ่าตัวตาย มักจะทำเพื่อเรียกร้องความสนใจ

3. การถามถึงความคิดฆ่าตัวตายในคนที่มีความทุกข์จะกระตุ้นให้เขาเกิดการตัดสินใจกระทำ

4. คนที่ฆ่าตัวตายไม่สำเร็จ มักจะไม่ตั้งใจตายจริง

5. การเอาใจใส่คนที่พูดถึงการฆ่าตัวตายมากเกินไป จะทำให้เขาทำซ้ำอีก

ในอีกด้านหนึ่ง ค่านิยมและทัศนะในการดำเนินชีวิตของบุคคลนั้นอาจมีผลต่อการตัดสินใจที่จะเลือก หรือไม่เลือกการฆ่าตัวตายในการใช้เป็นทางออกของปัญหา²⁵ เช่น ในสังคมที่สมาชิกผูกพันกับศาสนา หรือมีการปลูกฝังความคิดทางศาสนาว่า การฆ่าตัวตายเป็นบาปมีส่วนทำให้สมาชิกในสังคมคิดถึงการฆ่าตัวตายน้อยกว่าสังคมสมัยใหม่ ที่ขาดแรงยึดทางด้านศาสนา หรือสังคมที่เน้นถึงเสรีภาพ หรือสิทธิของปัจเจกชนอาจมีส่วนสนับสนุนให้สมาชิกเลือกการฆ่าตัวตาย เนื่องจากถือว่าเป็นเรื่องส่วนตัว เป็นสิทธิที่สามารถทำได้

การศึกษาถึงทัศนคติของบุคคลทั่วไปที่มีต่อการฆ่าตัวตายและสภาพจิตใจของผู้ฆ่าตัวตาย จึงน่าจะมีประโยชน์ทั้งในเชิงของการเข้าใจถึงความคิดเห็นของบุคคลทั่วไปมีต่อปัญหาการฆ่าตัวตาย ซึ่งกลุ่มคนเหล่านี้เป็นไปได้ทั้งคนที่อาจจะคิดฆ่าตัวตาย หรือมีคนใกล้ชิดที่คิดหรือกระทำการฆ่าตัวตาย หากเรายอมรับในแนวคิดที่มองว่าพฤติกรรมการฆ่าตัวตายเป็นเรื่องของการสื่อสารเพื่อขอความช่วยเหลือ (communication and crying for help) และการฆ่าตัวตายเป็นปฏิสัมพันธ์ระหว่างผู้กระทำและบุคคลที่เกี่ยวข้อง²⁴ ข้อมูลที่ได้จะเป็นประโยชน์ต่อไปสำหรับการให้ความรู้แก่บุคคลทั่วไปในสังคม และทัศนคติที่เหมาะสม เพื่อการช่วยเหลือผู้ที่มีความคิด หรือพยายามกระทำการฆ่าตัวตาย

1. เพื่อสำรวจความชุกของความคิดฆ่าตัวตายของผู้เข้าร่วมฟังการบรรยายในหัวข้อ ”ปัญหาการฆ่าตัวตายในสังคมไทย”

เพื่อสำรวจความคิดเห็นต่อปัญหาการฆ่าตัวตายในสังคมไทยของผู้เข้าร่วมฟังการบรรยายในหัวข้อ

“ปัญหาการฆ่าตัวตายในสังคมไทยว่าสอดคล้องและเป็นไปตามความเห็นของผู้เชี่ยวชาญทางด้าน suicidology หรือไม่

เพื่อสำรวจความคิดเห็นต่อปัญหาการฆ่าตัวตายในสังคมไทยเฉพาะผู้ที่เคยมีความคิดฆ่าตัวตายของ

ผู้เข้าร่วมฟังการบรรยายในหัวข้อ “ปัญหาการฆ่าตัวตายในสังคมไทย” และเพื่อเปรียบเทียบถึงความแตกต่างของ ทัศนคติเกี่ยวกับการฆ่าตัวตายของผู้ที่มีความคิดจะทำ กับผู้ที่ไม่เคยมีความคิดฆ่าตัวตาย

กลุ่มตัวอย่างเป็นผู้สนใจที่เข้าร่วมฟังการบรรยายทางวิชาการในหัวข้อ “ปัญหาการฆ่าตัวตายในสังคมไทย” ซึ่งภาควิชาจิตเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาลจัดขึ้นเพื่อให้ความรู้แก่ประชาชนผู้สนใจทั่วไปเมื่อเดือนมกราคม 2542 โดยได้ทำการแจกแบบสอบถามไปเท่ากับจำนวนผู้เข้าฟังการบรรยายทุกท่านและได้รับแบบสอบถามคืนจำนวน 148 ชุด ซึ่งถือเป็นกลุ่มตัวอย่างที่ตอบแบบสอบถามในการวิจัยนี้

แบบสอบถามที่ใช้สำรวจความคิดเห็นเกี่ยวกับปัญหาการฆ่าตัวตายในสังคมไทย ซึ่งได้ทำการสร้างขึ้นโดยคณะผู้วิจัย แบ่งส่วนของคำถามออกเป็น 2 ส่วนคือ ส่วนที่ 1 เป็นข้อมูลทั่วไปของผู้ตอบ และส่วนที่ 2 เป็นข้อคำถามที่ถามเกี่ยวกับความคิดเห็นเรื่องการฆ่าตัวตายในประเด็นต่าง ๆ การสร้างแบบสอบถามในส่วนที่สองได้จาก ทัศนะของผู้เชี่ยวชาญเกี่ยวกับความเชื่อที่ผิดเกี่ยวกับการฆ่าตัวตายตามแนวคิดของ Shneidman^24,25

วิเคราะห์ข้อมูลจากกลุ่มตัวอย่างทั้งหมดด้วยการใช้สถิตเชิงบรรยาย และทำการคำนวณหาความ

สัมพันธ์ระหว่างตัวแปรที่ต้องการศึกษาด้วยสถิติ Chi-square (c ²) และเปรียบเทียบความแตกต่างของสัดส่วนด้วย Z- test

แผนภาพที่ 1 แสดงขั้นตอนการวิเคราะห์ข้อมูล

ในจำนวนกลุ่มตัวอย่างทั้งหมด 148 ราย พบว่าผู้ไม่เคยมีความคิดฆ่าตัวตาย 122 ราย (ร้อยละ 82.4) และผู้เคยมีความคิดฆ่าตัวตาย 26 ราย (ร้อยละ 17.6)

ในการวิเคราะห์ได้แยกข้อมูลทั้งหมดออกเป็น 3 ส่วนคือ ส่วนที่ 1 ทำการวิเคราะห์กลุ่มตัวอย่างซึ่งไม่เคยมีความคิดฆ่าตัวตายจำนวน 122 ราย ส่วนที่ 2 แยกทำการวิเคราะห์เฉพาะผู้ที่เคยมีความคิดฆ่าตัวตายจำนวน 26 ราย และส่วนที่ 3 คัดสรรเฉพาะข้อมูลของกลุ่มตัวอย่างที่เคยมีความคิดฆ่าตัวตายและยังคงต้องการเลือกวิธีการฆ่าตัวตายอีกเมื่อประสบวิกฤตในชีวิต

ตารางที่ 2 ความคิดเห็นเกี่ยวกับประเด็นต่าง ๆ ของการฆ่าตัวตาย เปรียบเทียบระหว่างจำนวนคนที่เห็นด้วยกับ

จำนวนคนที่ไม่เห็นด้วยในแต่ละกลุ่ม

หมายเหตุ : เป็นการเปรียบเทียบระหว่างความเห็นด้วยกับไม่เห็นด้วยภายในกลุ่มที่ไม่เคยคิดฆ่าตัวตาย

และเปรียบเทียบระหว่างจำนวนที่เห็นด้วย และไม่เห็นด้วยภายในกลุ่มที่เคยมีความคิดฆ่าตัวตาย

ตารางที่ 3 เปรียบเทียบประสบการณ์ และความเห็นของผู้เข้าฟังการบรรยายระหว่างกลุ่มที่ไม่เคยคิดฆ่าตัวตาย

กับกลุ่มที่เคยคิดฆ่าตัวตาย

ตารางที่ 4 ความเชื่อเกี่ยวกับการฆ่าตัวตาย

หมายเหตุ: ตอบได้มากกว่า 1 คำตอบ

ตารางที่ 5 ความคิดเห็นต่อประเด็นที่ส่งผลให้ฆ่าตัวตายในกลุ่มที่เคยมีความคิดฆ่าตัวตาย (n=26)

ข้อมูลการวิเคราะห์รวมจากกลุ่มตัวอย่างซึ่งไม่เคยมีความคิดฆ่าตัวตายจำนวน 122 ราย ซึ่งพบว่า

ข้อมูลด้านกลุ่มตัวอย่างนั้นพบว่า ส่วนใหญ่เป็นเพศหญิง (ร้อยละ 87.7) สถานภาพสมรสเป็นโสด (ร้อยละ 73.8) ครึ่งหนึ่งมีอาชีพรับราชการ/รัฐวิสาหกิจ (ร้อยละ 61.5) รายได้กระจายอยู่ในกลุ่มต่าง ๆ ระดับการศึกษามากกว่าครึ่งหนึ่งอยู่ในระดับปริญญาตรีขึ้นไป (ร้อยละ 69.7) อายุเฉลี่ย 34 ปี (โดยมีช่วงอายุตั้งแต่ 19 ถึง 78 ปี)

ส่วนข้อมูลการวิเคราะห์ในรายละเอียด แสดงดังตารางที่ 2, 3 และ 4 โดยมีข้อสรุปจากตารางดังกล่าวดังนี้

กลุ่มตัวอย่างมีความเห็นที่สอดคล้องกันใน 3 ประเด็นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .001 ใน

ประเด็นดังนี้คือ ส่วนใหญ่เห็นด้วยว่าคนที่ตั้งใจฆ่าตัวตายจริง ๆ จะไม่พูดบอกคนอื่น และไม่เห็นด้วยว่า คนที่ฆ่าตัวตาย มักจะทำเพื่อเรียกร้องความสนใจ กับ ไม่เห็นด้วยว่าคนที่ฆ่าตัวตายไม่สำเร็จ มักจะไม่ตั้งใจจริง

กลุ่มตัวอย่างมีความคิดเห็นที่ไม่สอดคล้องกันใน 2 ประเด็นคือ เห็นด้วยและไม่เห็นด้วยในสัดส่วนที่

ไม่แตกต่างกันว่าการถามถึงความคิดฆ่าตัวตายในคนที่มีความทุกข์ จะกระตุ้นให้เขาเกิดการตัดสินใจกระทำ และ การเอาใจใส่คนที่พูดถึงการฆ่าตัวตายมากเกินไป จะทำให้เขาทำซ้ำอีก

กลุ่มตัวอย่างที่เคยมีความคิดฆ่าตัวตายส่วนใหญ่เคยมีบุคคลใกล้ชิดที่ฆ่าตัวตาย และถ้าประสบ

วิกฤตในชีวิตจะเลือกการฆ่าตัวตายสูงกว่ากลุ่มตัวอย่างที่ไม่เคยมีความคิดฆ่าตัวตายอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .001

ในประเด็นที่ว่าการฆ่าตัวตายเกิดจากการเลียนแบบสื่อหรือไม่นั้น พบว่า กลุ่มตัวอย่างที่ไม่เคยมี

ความคิดฆ่าตัวตายเห็นด้วยว่าเป็นการเลียนแบบสื่อสูงกว่ากลุ่มตัวอย่างที่เคยมีความคิดฆ่าตัวตายอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .001

กลุ่มตัวอย่างที่ไม่เคยมีความคิดฆ่าตัวตายมีความเชื่อเกี่ยวกับการฆ่าตัวตายเรียงลำดับความ

สำคัญจากมากไปน้อยดังนี้ (1) เป็นการหนีปัญหา (2) เป็นบาป (3) เป็นเรื่องของคนป่วยทางจิต (4) เป็นทางออกของปัญหา (5) เป็นการเรียกร้องความสนใจ และ (6) เป็นสิทธิส่วนบุคคล

ในขณะที่กลุ่มตัวอย่างที่เคยมีความคิดเกี่ยวกับการฆ่าตัวตายมีความเชื่อเกี่ยวกับการฆ่าตัวตายเรียงลำดับความสำคัญจากมากไปน้อยดังนี้ (1) เป็นทางออกของปัญหา (2) เป็นสิทธิส่วนบุคคล (3) เป็นการหนีปัญหา (4) เป็นบาป (5) เป็นเรื่องของคนป่วยทางจิต และ (6) เป็นการเรียกร้องความสนใจ

ซึ่งเมื่อนำสัดส่วนความคิดเห็นมาทำการเปรียบเทียบพบว่า ความเชื่อที่กลุ่มตัวอย่างทั้งสองกลุ่มมี

ความเชื่อที่แตกต่างกันอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .001 พบใน 3 ประเด็นซึ่งกลุ่มตัวอย่างที่ไม่เคยมีความคิดฆ่าตัวตายเห็นด้วยสูงกว่าดังนี้ (1) การฆ่าตัวตายเป็นบาป (2) เป็นการหนีปัญหา (3) เป็นเรื่องของคนป่วยทางจิตใจ ในขณะที่อีก 1 ประเด็นที่กลุ่มตัวอย่างที่เคยมีความคิดฆ่าตัวตายเห็นด้วยสูงกว่าคือ การฆ่าตัวตายเป็นสิทธิส่วนบุคคล

กลุ่มตัวอย่างที่เคยมีความคิดฆ่าตัวตายมีความเห็นที่เห็นด้วยใน 5 ประเด็นอย่างมีนัยสำคัญทาง

สถิติที่ระดับ .05, .01 และ .001 ในประเด็นดังนี้คือ เห็นด้วยใน 3 ประเด็นว่าการฆ่าตัวตายเป็นการลดความเจ็บปวดทางด้านจิตใจ ภาวะอารมณ์ที่เกิดขึ้นก่อนการฆ่าตัวตายคือความรู้สึกหมดหวัง และการรับรู้ในภาวะที่เกิดความคิดฆ่าตัวตายคือความรู้สึกมืดมน ไม่เห็นทางออกของปัญหา และในส่วนที่เห็นสอดคล้องกันในเชิงไม่เห็นด้วยใน 2 ประเด็นคือ การกระทำที่เกิดขึ้นในภาวะที่คิดฆ่าตัวตายคือความก้าวร้าว, และการฆ่าตัวตายที่กระทำซ้ำแล้วซ้ำอีกในบุคคลเดียวกันถือว่าเป็นรูปแบบการปรับตัวของบุคคลนั้น

เมื่อทำการเรียงลำดับความสำคัญความคิดเห็นต่อประเด็นที่ส่งผลให้ฆ่าตัวตายในกลุ่มตัวอย่างที่

ไม่เคยมีความคิดฆ่าตัวตาย 3 อันดับแรกที่ไม่เห็นด้วยคือ (1) การกระทำที่เกิดขึ้นในภาวะที่คิดฆ่าตัวตายคือความก้าวร้าว (2)การฆ่าตัวตายที่กระทำซ้ำแล้วซ้ำอีกในบุคคลถือว่าเป็นรูปแบบการปรับตัวของบุคคลนั้น (3)การฆ่าตัวตายเป็นการส่งสารให้อื่นทราบถึงความตั้งใจที่จะกระทำ

ส่วน 3 อันดับแรกที่เห็นด้วยคือ (1) ภาวะอารมณ์ที่เกิดขึ้นก่อนการฆ่าตัวตายคือความรู้สึกหมด

หวัง (2) การรับรู้ในภาวะที่คิดฆ่าตัวตายคือความรู้สึกมืดมนไม่เห็นทางออกของปัญหา (3) การฆ่าตัวตายเป็นการลดความเจ็บปวดทางจิตใจ

จากข้อคำถามที่ว่า ถ้าประสบวิกฤตในชีวิตจะเลือกการฆ่าตัวตายหรือไม่ นั้น ในกลุ่มตัวอย่างที่เคยมีความคิดฆ่าตัวตายจำนวน 26 รายนั้น มีอยู่ 4 รายที่ตอบว่าจะเลือกวิธีการฆ่าตัวตายอีกถ้าต้องประสบกับวิกฤตในชีวิต ซึ่งแม้จำนวนมีน้อยกว่าที่จะนำมาวิเคราะห์ทางสถิติได้ชัดเจน แต่ว่าเป็นประเด็นสำคัญที่น่าจะนำมาพิจารณา จึงได้ทำการวิเคราะห์เฉพาะในกลุ่มตัวอย่าง 4 รายดังกล่าว ได้ข้อค้นพบดังนี้คือ

ทางด้านข้อมูลทั่วไปพบว่า ทั้ง 4 ราย เป็นเพศหญิง สถานภาพสมรสเป็นโสด 2 ราย แต่งงานและม่าย (คู่เสียชีวิต) อย่างละ 1 ราย อาชีพรับราชการ/รัฐวิสาหกิจ 2 ราย นักศึกษาและค้าขายอย่างละ 1 ราย ระดับการศึกษาปริญญาตรีขึ้นไป 3 ราย และมัธยมศึกษา 1 ราย

ความคิดเห็นเกี่ยวกับประเด็นต่าง ๆ ของการฆ่าตัวตายพบว่า ส่วนใหญ่ (3 ใน 4 ราย) เห็นด้วยว่าคนที่ตั้งใจฆ่าตัวตายจริงจะไม่พูดบอกคนอื่น และไม่เห็นด้วยว่าคนที่ตั้งใจฆ่าตัวตายมักเรียกร้องความสนใจ คนที่ฆ่าตัวตายไม่สำเร็จ มักจะไม่ตั้งใจกระทำ และการเอาใจใส่คนที่พูดถึงการฆ่าตัวตายมากเกินไป จะทำให้เขาทำซ้ำอีก ส่วนหนึ่งประเด็นซึ่งกลุ่มตัวอย่างกลุ่มนี้เห็นด้วยและไม่เห็นด้วยในสัดส่วนที่พอ ๆ กัน (อย่างละ 2 ราย) คือการถามถึงการฆ่าตัวตายในคนที่มีความทุกข์ จะกระตุ้นให้เขาตัดสินใจกระทำ

สำหรับความคิดเห็นต่อประเด็นที่ส่งผลให้ฆ่าตัวตายของกลุ่มตัวอย่างกลุ่มนี้พบว่าส่วนใหญ่ ( 3 ใน 4 ราย) เห็นด้วยว่าภาวะอารมณ์ที่เกิดขึ้นในขณะที่เกิดก่อนภาวะการฆ่าตัวตายคือความรู้สึกหมดหวัง จุดประสงค์ของการฆ่าตัวตายเพื่อเป็นทางแก้ปัญหา เป้าหมายของการฆ่าตัวตายเพื่อต้องการยุติการดำรงชีวิต การฆ่าตัวตายเป็นการลดความเจ็บปวดทางจิตใจ และตัวเร้าที่ทำให้เกิดภาวะการฆ่าตัวตายคือเกิดความขัดแย้งของความต้องการทางด้านจิตใจ ส่วนในประเด็นที่กลุ่มตัวอย่างทั้งหมด (4 ราย) ไม่เห็นด้วยก็คือการกระทำที่เกิดขึ้นในภาวะที่คิดฆ่าตัวตายคือความก้าวร้าว การฆ่าตัวตายเป็นการส่งสารให้ผู้อื่นทราบถึงความตั้งใจที่จะกระทำ และการฆ่าตัวตายที่กระทำซ้ำแล้วซ้ำอีกในบุคคลถือว่าเป็นรูปแบบการปรับตัวของบุคคลนั้น

ความเชื่อเกี่ยวกับการฆ่าตัวตายของกลุ่มตัวอย่างใน 4 รายนี้พบว่าให้ความสำคัญเรียงตามลำดับดังนี้

อันดับที่ 1 เป็นทางออกของปัญหา อันดับที่ 2 เป็นสิทธิส่วนบุคคล อันดับที่ 3 เป็นการหนีปัญหา อันดับที่ 4 เป็นบาป อันดับที่ 5 เป็นเรื่องของคนป่วยทางจิต และอันดับที่ 6 เป็นการเรียกร้องความสนใจ

ในประเด็นของการเคยมีบุคคลใกล้ชิดฆ่าตัวตายหรือไม่นั้น พบว่าครึ่งต่อครึ่ง (อย่างละ 2 ราย) เคยและไม่เคยบุคคลใกล้ชิดฆ่าตัวตาย

และในประเด็นการฆ่าตัวตายเกิดจากการเลียนแบบสื่อหรือไม่นั้น พบว่า 2 รายให้ความเห็นว่าไม่ใช่ ส่วนอีกอย่างละ 1 รายให้ความเห็นว่าใช่ และไม่แน่ใจ

จากการศึกษาครั้งนี้พบว่ามีความชุกของความคิดฆ่าตัวตายร้อยละ 17.6 ซึ่งต่างกับการศึกษาก่อนหน้านี้ของศรีประภา ชัยสินธพ และ วรลักษณา ธีราโมกข์ ¹⁵ พบว่ามีประมาณร้อยละ 23 การศึกษาของกนกรัตน์ สุขะตุงคะและคณะ¹⁷ พบความคิดอยากฆ่าตัวตายร้อยละ 24 ในการศึกษาประชากรทั่วไป 170 คน หรือการศึกษาของธนา นิลชัยโกวิทย์ และจักรกฤษณ์ สุขยิ่ง¹⁶ ในชุมชนหนองจอกซึ่งพบเพียงร้อยละ 5.3 ในขณะที่การศึกษาในต่างประเทศนั้นพบว่าความชุกมีตั้งแต่ ร้อยละ 2.3 จนถึงร้อยละ 23.43 ^26,27 ตัวเลขที่แตกต่างกันในแต่ละการศึกษาอาจเนื่องจากวิธีการศึกษา กลุ่มประชากร และช่วงเวลาในการศึกษา สำหรับในการศึกษานี้ กลุ่มประชากรที่ใช้ศึกษาค่อนข้างจะมีลักษณะจำเพาะ คือเฉพาะกลุ่มคนทั่วไปที่สนใจปัญหานี้ อย่างไรก็ตามความชุกที่ได้นี้บอกกับเราว่าความคิดฆ่าตัวตายเป็นสิ่งที่พบได้บ่อยในประชากรทั่วไป

ในส่วนความเชื่อที่ผิดของคนทั่วไปเกี่ยวกับการฆ่าตัวตายตามแนวคิดของ Shneidman นั้น พบว่าในกลุ่มประชากรที่ศึกษาทั้งสามกลุ่ม (กลุ่มที่ไม่เคยมีความคิดฆ่าตัวตาย กลุ่มที่เคยมีความคิดฆ่าตัวตาย และกลุ่มที่ยังคงมีความคิดดังกล่าว) มีความเห็นตรงกันว่า คนที่ตั้งใจฆ่าตัวตายจริง ๆ จะไม่บอกคนอื่น ซึ่งในความเป็นจริงแล้วจากการศึกษา ของ Robin และคณะในผู้ที่ฆ่าตัวตายสำเร็จ (committed suicide) จำนวน 134 รายพบว่า ร้อยละ 69 มีการสื่อสารหรือแสดงให้คนรอบข้างทราบถึงเจตนาที่จะกระทำ²⁸ เช่นเดียวกับการศึกษาของ Dorpat และ Ripley²⁹ ในขณะที่จากการศึกษาของสมภพ เรืองตระกูล และคณะ พบว่าประมาณ 1 ใน 3 ของผู้ฆ่าตัวตายสำเร็จมีการแสดงเจตนาให้ทราบก่อนการกระทำ³ ส่วนวิธีการสื่อสารนั้นเป็นไปได้ทั้งด้วยวาจาโดยตรง เช่น พูดเกี่ยวกับการฆ่าตัวตาย หรือวาจาโดยอ้อม เช่น เบื่อชีวิต นอกจากนี้วิธีการสื่อสารอาจเป็นในเชิงของพฤติกรรม เช่นติดต่อถึงเพื่อนที่ไม่ได้พบกันเป็นเวลานาน และร้อยละ 43 มีการสื่อสารในช่วง 3 เดือนก่อนการกระทำ²⁸ ดังนั้นจากการศึกษานี้ที่พบว่าทัศนะทั่วไปมองว่าคนที่ตั้งใจฆ่าตัวตายจริง ๆ จะไม่พูดบอกคนอื่น อาจจะมีส่วนทำให้ประชากรที่มีความเสี่ยงต่อการฆ่าตัวตายถูกละเลยและไม่ได้รับการดูแล เพราะเมื่อบุคคลเหล่านี้สื่อสารให้คนรอบข้างฟังถึงความคิดอยากตาย อาจถูกเข้าใจผิดว่า เป็นการบ่นอย่างไม่จริงจัง หรือไม่คิดจะกระทำจริง ๆ และเมื่อพิจารณาจากคำตอบที่ไม่สามารถให้ข้อสรุปได้ ในประเด็นของการถามถึงความคิดฆ่าตัวตายในคนที่มีความทุกข์ หรือการเอาใจใส่ผู้ที่ฆ่าตัวตายมากเกินไป จะทำให้เขาทำซ้ำอีก บ่งถึงความเห็นของคนทั่วไปว่าไม่แน่ใจถึงวิธีการในการช่วยเหลือบุคคลที่อยู่ในภาวะเสี่ยง (เช่นบุคคลที่มี acute psychosocial stressor บุคคลที่มีลักษณะเศร้าหรือทุกข์อย่างมาก หรือบุคคลที่มีพฤติกรรมพยายามฆ่าตัวตายมาก่อน) จุดนี้น่าจะเป็นเรื่องที่ต้องกังวลมากขึ้นหากพิจารณากลุ่มคนที่เข้าฟังว่าส่วนใหญ่น่าจะเป็นบุคคลากรสาธารณสุข หรือบุคคลทั่วไปที่สนใจในปัญหาการฆ่าตัวตาย

เมื่อพิจารณาความเห็นที่สอดคล้องกันของกลุ่มที่เคยคิดฆ่าตัวตายกับกลุ่มที่ยังคงคิดฆ่าตัวตายเมื่อประสบกับวิกฤตในชีวิต พบว่าทั้งสองกลุ่มมีความเห็นตรงกันถึงปัจจัยที่ทำให้คนฆ่าตัวตาย ว่าเนื่องมาจากการฆ่าตัวตายเป็นการลดความเจ็บปวดทางด้านจิตใจ และ ภาวะอารมณ์ที่เกิดขึ้นก่อนการฆ่าตัวตายคือความรู้สึกหมดหวัง ซึ่งสอดคล้องกับการศึกษาของ Beck และคณะ รวมทั้งงานอื่นๆที่พบว่า ความรู้สึกสิ้นหวังมีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการฆ่าตัวตาย³¹ ในขณะที่กลุ่มที่คิดถึงการฆ่าตัวตายเมื่อประสบวิกฤตในชีวิต มีความเห็นเพิ่มว่า จุดประสงค์ของการฆ่าตัวตายเพื่อเป็นทางแก้ปัญหา เป้าหมายของการฆ่าตัวตายเพื่อต้องการยุติการดำรงชีวิต และตัวเร้าที่ทำให้เกิดภาวะการฆ่าตัวตายคือการเกิดความขัดแย้งของความต้องการทางด้านจิตใจ ซึ่งสอดคล้องกับลักษณะของกลุ่มที่ยังคงคิดถึงการฆ่าตัวตายเมื่อประสบกับปัญหาที่ตัวเองไม่สามารถหาทางออกได้

การที่ความรู้สึกสิ้นหวังหรือหมดหวัง (hopelessness) มีความสัมพันธ์กับพฤติกรรมการฆ่าตัวตายนั้นShneidman อธิบายว่าภาวะที่บุคคลนั้นคิดถึงการฆ่าตัวตาย (suicidal crisis) ในขณะนั้นวิธีการมองปัญหาและทางออกของปัญหามีลักษณะคับแคบ (tunnelling of perceptions) มองได้ไม่รอบด้าน ทำให้ไม่เห็นทางออก และนำไปสู่ความรู้สึกสิ้นหวัง (hopelessness)³⁰ ส่วน Beck มีทัศนะคล้าย ๆ กัน โดย Beck อธิบายว่าเกิดจากโครงสร้างวิธีคิดแบบ negative triad คือมองตัวเองในแง่ลบ รวมถึงการมองโลกและอนาคตในแง่ลบ ส่งผลให้เกิดความรู้สึกสิ้นหวัง และเกิดการฆ่าตัวตาย³¹

ในส่วนของทัศนคติเกี่ยวกับการฆ่าตัวตาย พบว่าในกลุ่มที่ไม่เคยมีความคิดฆ่าตัวตายมีความเห็นร่วมกันเป็นอันดับแรกว่าการฆ่าตัวตายเป็นการหนีปัญหา การฆ่าตัวตายเป็นบาป และเป็นเรื่องของคนป่วยทางจิต อีกทั้งความเชื่อหรือทัศนคติที่มีต่อการฆ่าตัวตายของคนกลุ่มนี้มีความแตกต่างอย่างมีนัยสำคัญกับกลุ่มที่เคยมีความคิดฆ่าตัวตาย ซึ่งอาจกล่าวได้ว่าทัศนคติของคนกลุ่มนี้เป็นทัศนะที่มองการฆ่าตัวตายในแง่ลบ การที่กลุ่มนี้มีทัศนคติในแง่ลบต่อการฆ่าตัวตาย รวมถึงการยอมรับข้อห้ามทางศาสนาอาจเป็นคำอธิบายถึงเหตุผลว่าทำไมกลุ่มนี้จึงไม่คิดถึงการฆ่าตัวตายเมื่อประสบกับวิกฤตในชีวิต

ส่วนการที่กลุ่มที่เคยมีความคิดฆ่าตัวตายมองว่า การฆ่าตัวตายเป็นทางออกของปัญหาเป็นสิทธิส่วนบุคคล และเป็นการหนีปัญหา อาจเป็นเพราะการที่คนกลุ่มนี้เชื่อในเรื่องของเสรีภาพส่วนบุคคล และมีความผูกพันกับสังคมและศาสนาไม่แน่นเหนียว จึงมองว่าการฆ่าตัวตายเป็นทางออกของปัญหา ส่วนการที่คนกลุ่มนี้เลิกคิดถึงการฆ่าตัวตาย อาจเนื่องจากภาวะวิกฤตได้ผ่านไปแล้ว Beck อธิบายว่านอกจาก cognitive triad ของคนที่พยายามหรือกระทำการฆ่าตัวตายเหมือนกับที่พบในผู้ป่วย depression แล้ว คนกลุ่มนี้ยังมีลักษณะความคิดแบบ dysfunctional assumptions (มีความเชื่อที่ไม่มีเหตุผล ทัศนะการมองโลกในแง่ลบและสิ้นหวัง) dichotomous thinking (มองปัญหารุนแรงเกินความเป็นจริง ไม่เห็นศักยภาพของตนเอง ประเมินผลลัพธ์ในการแก้ปัญหาในแง่ร้าย) และ problem-solving deficits (ขาดความสามารถในการจัดการและแก้ไขปัญหา)^32-37 ในกลุ่มตัวอย่างกลุ่มนี้มองการฆ่าตัวตายในลักษณะเป็นทางออกของปัญหาที่ไม่สามารถจัดการได้ ทัศนคติดังกล่าวจึงเป็นเสมือนเหตุผลที่ชอบธรรมในการเลือกแก้ปัญหาด้วยการฆ่าตัวตาย ส่วนกลุ่มที่ยังคงคิดถึงการฆ่าตัวตายหากประสบภาวะวิกฤตในชีวิตนั้นบ่งถึงลักษณะ cognitive ของคนกลุ่มนี้ว่า น่าจะเป็นเรื่องของบุคลิก (trait) มากกว่าภาวะ (state) คนกลุ่มนี้จึงยังคงคิดถึงการฆ่าตัวตายเมื่อประสบวิกฤตในชีวิตอีกในครั้งหน้า

ในงานศึกษานี้พบความเกี่ยวข้องของความคิดฆ่าตัวตายกับการมีญาติ หรือคนใกล้ชิดฆ่าตัวตาย

งานศึกษาส่วนใหญ่มีแนวโน้มที่จะสรุปว่าสื่อมีอิทธิพลต่อการเลียนแบบ³⁸ ในการศึกษานี้พบว่ากลุ่มที่ไม่เคยมีความคิดฆ่าตัวตายมีความเห็นว่าการลงข่าวเกี่ยวกับการฆ่าตัวตายของสื่อมวลชนมีผลต่อการตัดสินใจฆ่าตัวตาย ในขณะที่กลุ่มที่เคยมีความคิดฆ่าตัวตายมีความเห็นว่าไม่มีอิทธิพล สิ่งที่น่าสนใจคือ การนำเสนอข่าวฆ่าตัวตายจะเกิดขึ้นมากก็ในช่วงที่สภาพสังคมเกิดปัญหาทางเศรษฐกิจและสังคม³⁹ ซึ่งเป็นปัจจัยที่เอื้ออำนวยให้เกิดการฆ่าตัวตายในลักษณะ anomic suicide²¹ อยู่แล้ว คงเป็นการด่วนสรุปหากระบุว่า การฆ่าตัวตายที่เพิ่มขึ้นเกิดจากการเลียนแบบ และหากลดการนำเสนอข่าวจะมีผลต่อการป้องกันการฆ่าตัวตาย รวมถึงการลดอัตราการฆ่าตัวตายลง¹

เนื่องจากกลุ่มบุคคลที่ฆ่าตัวตายสำเร็จกับกลุ่มคนที่พยายามฆ่าตัวตาย และกลุ่มคนที่มีความคิดฆ่าตัวตายมีความเกี่ยวข้องสัมพันธ์กัน และงานศึกษาชิ้นนี้พบว่าบุคคลทั่วไปยังคงมีความเข้าใจที่ไม่ถูกต้องเกี่ยวกับการฆ่าตัวตาย การให้ความรู้ความเข้าใจกับบุคคลทั่วไปถึงความเข้าใจที่ถูกต้องว่าคนที่มีความทุกข์และพูดบ่นถึงการฆ่าตัวตายนั้นมีความเป็นไปได้สูงที่จะกระทำ รวมถึงการให้ความรู้ความเข้าใจถึงวิธีการให้ความช่วยเหลือที่เหมาะสม น่าจะเป็นวิธีการที่มีความเป็นไปได้วิธีหนึ่งในการลดอัตราการฆ่าตัวตาย โดยการให้ความช่วยเหลือตั้งแต่อยู่ในขั้นของความคิดก่อนที่จะนำไปสู่การปฎิบัติ

ความชุกของความคิดที่จะฆ่าตัวตาย พบร้อยละ 17.6

กลุ่มตัวอย่างมีความเห็นที่สอดคล้องกันใน 3 ประเด็นอย่างมีนัยสำคัญทางสถิติที่ระดับ .001 ในประเด็นดังนี้คือ ส่วนใหญ่เห็นด้วยว่าคนที่ตั้งใจฆ่าตัวตายจริง ๆ จะไม่พูดบอกคนอื่น และไม่เห็นด้วยว่า คนที่ฆ่าตัวตาย มักจะทำเพื่อเรียกร้องความสนใจ กับ ไม่เห็นด้วยว่าคนที่ฆ่าตัวตายไม่สำเร็จ มักจะไม่ตั้งใจจริง

กลุ่มตัวอย่างมีความคิดเห็นที่ไม่สอดคล้องกันใน 2 ประเด็นคือ เห็นด้วยและไม่เห็นด้วยในสัดส่วนที่ไม่แตกต่างกันว่าการถามถึงความคิดฆ่าตัวตายในคนที่มีความทุกข์ จะกระตุ้นให้เขาเกิดการตัดสินใจกระทำ และการเอาใจใส่คนที่พูดถึงการฆ่าตัวตายมากเกินไป จะทำให้เขาทำซ้ำอีก

ส่วนความคิดเห็นที่กลุ่มผู้ที่ไม่เคยฆ่าตัวตายมีความเห็นด้วยในสัดส่วนที่สูงกว่ากลุ่มผู้ที่เคยมีความคิดฆ่าตัวตายคือ การฆ่าตัวตายเกิดจากการเลียนแบบสื่อ ในขณะที่กลุ่มผู้ที่เคยมีความคิดฆ่าตัวตายมีสัดส่วนที่สูงกว่าคือ การเคยมีบุคคลใกล้ชิดฆ่าตัวตาย และ ถ้าประสบวิกฤตในชีวิตจะเลือกวิธีการฆ่าตัวตาย

สำหรับความเชื่อเกี่ยวกับการฆ่าตัวตายนั้น พบว่ากลุ่มผู้ที่ไม่เคยมีความคิดฆ่าตัวตายเห็นว่า การฆ่าตัวตายเป็นการหนีปัญหา เป็นบาป และเป็นเรื่องของคนป่วยทางจิต ในขณะที่กลุ่มผู้ที่เคยมีความคิดฆ่าตัวตายมีความเชื่อว่า การฆ่าตัวตายเป็นทางออกของปัญหา เป็นสิทธิส่วนบุคคล และเป็นการหนีปัญหา

ในกลุ่มผู้ที่เคยมีความคิดฆ่าตัวตายยังพบว่าประเด็นที่ส่งผลให้คิดฆ่าตัวตายนั้นคือ ภาวะอารมณ์ที่เกิดขึ้นก่อนการฆ่าตัวตายคือความรู้สึกหมดหวัง การรับรู้ในภาวะที่คิดฆ่าตัวตายคือความรู้สึกมืดมนไม่เห็นทางออกของปัญหา และการฆ่าตัวตายเป็นการลดความเจ็บปวดทางจิตใจ

ประเวช ตันติพิวัฒนสกุล, สุรสิงห์ วิศรุตรัตน์. การฆ่าตัวตาย : การสอบสวนหาสาเหตุและการป้องกัน.

กรุงเทพฯ: โรงพิมพ์พลัสเพรส, 2541.

2. สมภพ เรืองตระกูล, อรพรรณ ทองแตง, เกรียงไกร แก้วผนึกรังษี. การศึกษาเรื่องการฆ่าตัวตายในผู้ป่วย 8

ราย. สารศิริราช 2517; 26:2077-93.

3. สมภพ เรืองตระกูล, อรพรรณ ทองแตง, เกรียงไกร แก้วผนึกรังษี, กนกรัตน์ สุขะตุงคะ. ลักษณะเฉพาะของ

ผู้กระทำอัตวินิบาตกรรม : การศึกษาผู้ป่วย 27 ราย. สารศิริราช 2518; 27:771-85.

4. สมพร บุษราทิจ, ทองพูน วิจารณ์รัฐขันธ์. อัตราการฆ่าตัวตายในประเทศไทย. วารสารสมาคมจิตแพทย์แห่ง

ประเทศไทย 2521; 23:158-67.

5. สุชาติ พหลภาคย์, ผกาพันธุ์ วุฒิลักษณ์. วิจัยการฆ่าตัวตายในสังคมไทย. วารสารสมาคมจิตแพทย์แห่ง

ประเทศไทย 2527;29:163-82.

6. สุนันทา ฉันทรุจิกพงศ์, เกรียงไกร แก้วผนึกรังษี, สมภพ เรืองตระกูล. อัตวินิบาตกรรมของผู้ป่วยที่รับไว้

รักษาในโรงพยาบาลศิริราช. วารสารสมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย 2529; 31:111-7.

7. สุดสบาย จุลกทัพพะ. การสำรวจภาวะการฆ่าตัวตายในประเทศไทย 2533. สารศิริราช 2536; 45:245-54.

8. สมภพ เรืองตระกูล, อรพรรณ ทองแตง, เกรียงไกร แก้วผนึกรังษี, กนกรัตน์ สุขะตุงคะ. การศึกษาผู้ป่วย

พยายามฆ่าตัวตายจำนวน 105 รายในโรงพยาบาลศิริราช. สารศิริราช 2518; 27:317-34.

9. สุวัทนา อารีพรรค. การพยายามฆ่าตัวตายของคนไทย.วารสารสมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย

2522; 24:261-82.

10. ปิยะฉัตร เนินเลิศ. การศึกษาปัญหาทางสังคมของผู้กระทำอัตวินิบาตกรรม : ศึกษาเฉพาะกรณีผู้มารับการ

รักษา ณ ภาควิชาจิตเวชศาสตร์ โรงพยาบาลศิริราช (วิทยานิพนธ์). กรุงเทพฯ: มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์,

2524.

11. สุชาติ พหลภาคย์. ผู้พยายามฆ่าตัวตายที่มารับการรักษาที่โรงพยาบาลศรีนครินทร์. วารสารสมาคมจิต

แพทย์แห่งประเทศไทย 2530; 32:111-24.

12. ไพรัตน์ พฤกษ์ชาติคุณากร, ปริทรรศ ศิลปกิจ. ผู้ที่พยายามฆ่าตัวตาย และผู้ที่ฆ่าตัวตายสำเร็จที่รับไว้รักษา

ในโรงพยาบาลมหาราชนครเชียงใหม่ พ.ศ.2522-2530. สงขลานครินทร์เวชสาร 2535;10:101-12.

13. ไพฑูรย์ ณรงค์ชัย. สาเหตุการฆ่าตัวตายพบที่โรงพยาบาลนครเชียงใหม่ ปีพ.ศ.2532-2536. เชียงใหม่เวช

สาร 2538;34:15-21

14. ประเสริฐ ผลิตผลการพิมพ์, อัปษรศรี ธนไพศาล, สุพรรณี เกกินะ. รายงานผู้ป่วยพยายามฆ่าตัวตาย 485 คน

ของโรงพยาบาลศูนย์เชียงรายประชานุเคราะห์. วารสารสมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย 2541;43:2-13.

15. ศรีประภา ชัยสินธพ, วรลักษณา ธีราโมกข์. ความคิดเห็นของคนในกรุงเทพมหานครต่อเรื่องการทำอัต

วินิบาตกรรม. เสนอในการประชุมวิชาการประจำปีของสมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย และวิทยาลัยจิต

แพทย์แห่งประเทศไทย ครั้งที่ 20, 16-17 กรกฎาคม 2535, โรงแรมเซ็นทรัลพลาซ่า, กรุงเทพมหานคร.

16. ธนา นิลชัยโกวิทย์, จักรกฤษณ์ สุขยิ่ง. ความคิดอยากฆ่าตัวตายในประชาชนเขตหนองจอก

กรุงเทพมหานคร : รายงานเบื้องต้น. วารสารสมาคมจิตแพทย์ แห่งประเทศไทย 2540; 42:77-87.

17. กนกรัตน์ สุขะตุงคะ, โกวิทย์ บูรณสัมฤทธิ์. ทัศนคติของชาวบ้านต่อการฆ่าตัวตาย. วารสารจิตวิทยาคลินิค.

2520; 8:36-43.

18. ธีรศักดิ์ ศาสตรา. การสื่อสารก่อนการฆ่าตัวตายในผู้พยายามฆ่าตัวตาย. งานวิจัยเพื่อการสอบวุฒิบัตร

สาขาจิตเวชศาสตร์. ภาควิชาจิตเวชศาสตร์ คณะแพทยศาสตร์ศิริราชพยาบาล, 2542.

19. Diekestra RFW. The epidemiology of suicide and parasuicide. In: Diekstra R, ed. Preventive

strategies on suicide. Leiden, Brill, 1995:1-34.

20. Adam KS. Environmental, psychosocial, and psychoanalytic aspects of suicidal behavior. In:

Blumenthal SJ, Kupfer DJ, eds. Suicide over the life cycle. Washington: American Psychiatric

Press, 1990:39-96.

21. Durkheim E. Suicide: a study in sociology. London: Routledge and Kegan Paul, 1952.

22. Diekestra R. The epidemiology of suicide and parasuicide. Acta Psychiatr Scand 1993; 371

(suppl):9-20.

23. Bongar B. The suicidal patient: clinical and legal standards of care. Washington: American

Psychological Association, 1996.

24. Shneidman ES. Introduction: current over-view of suicide. In: Shneidman ES, ed. Suicidology :

Contemporary developments. London: Grune& Stratton,1976.

25. Blumenthal SJ. An overview and synopsis of risk factors, assessment, and treatment of suicidal

patients over the life cycle. In: Blumenthal SJ, Kupfer DJ, eds. Suicide over the life cycle,

Washington: American Psychiatric Press,1990 : 685-734.

26. Paykel ES, Meyers JK, Lindenthal JJ, Tanner J. Suicidal feelings in the general population: a

prevalence study. Br J Psychiatry 1974; 124:460-9.

27. Swanson JW, Linskey AO, Quintero-Salinas R, Pumariega AJ, Holzer CE. A binational school

survey of depressive symptoms, drug use, and suicidal ideation. J Am Acad Child Adolesc

Psychiatry 1992; 31:669-78.

28. Robins E, Gassner S, Kayes J, et al. The communication of suicidal intent: a study of 134

consecutive cases of successful (completed) suicide. Am J Psychiatry 1959; 115:724-33.

29. Dorpat Tl, Ripley HS. A study of suicide in Seattle are. Compr Psychiatry 1960; 1:349-59.

30. Shneidman E. Definition of suicide. New York: John Wiley,1975.

31. Beck AT, Kovacs M, Weisman A. Hopelessness and suicidal behaviour : an overview. J Am

Med Assoc 1975; 234:1146-9.

32. Cole DA. Hopelessness, social desirability, depression and parasuicide in two college samples.

J Consult Clin Psychol 1980; 56:131-6.

33. Minkoff K, Bergman E, Beck AT, Beck R. Hopelessness depression and attempted suicide. Am

J Psychiatry 1973;130:455-9.

34. Wetzel RD, Margulies T, Davis R, Karam E. Hopelessness, depression and suicidal intent. J Clin

Psychiatry 1980;41:159-60.

35. Beck AT, Steer RA, Kovacs M, Garrison B. Hopelessness and eventual suicide: 10 year

prospective study of patients hospitalized with suicidal ideation. Am J Psychiatry 1985;142:559-

63.

36. Weishaar ME, Beck AT. Cognitive Approaches to understanding and treating suicidal behavior.

In: Blumenthal SJ, Kupfer DJ, eds. Suicide over the life cycle. Washington: American

Psychiatric Press, 1990;469-98.

37. Arffa S. Cognition and suicide: a methodological review. Suicide Life Threat Behav

1983; 13:109-22.

38. Gould MS, Shaffer D. The impact of suicide in television movies: evidence of imitation. N Engl J

Med 1986; 315:690-4.

39. Buda M, Tsuang MT. The epidemiology of suicide: Implications for clinical practice. In:

Blumenthal SJ, Kupfer DJ, eds. Suicide over the life cycle. Washington: American Psychiatric

Press, 1990:17-38.