วารสารสมาคมจิตแพทย์แห่งประเทศไทย
Journal of the Psychiatrist
Association of Thailand
ISSN: 0125-6985
บรรณาธิการ มาโนช หล่อตระกูล
Editor: Manote
Lotrakul, M.D.
ตารางที่
1 ความสัมพันธ์ของชุมชนต่างๆ และปัญหาสุขภาพจิต
ตัวแปร
|
จำนวน
(ร้อยละ)
|
ไม่มีปัญหาสุขภาพจิต
จำนวน(ร้อยละ)
n = 195
|
มีปัญหาสุขภาพจิต
จำนวน(ร้อยละ)
n =55
|
ชุมชน
เตาปูน
(1, 2, 3)
|
100
(40.0)
|
73
(73.0)
|
27
(27.0)
|
ร่วมพัฒนา |
50
(20.0)
|
45
(90.0)
|
5
(11.0)
|
ริมน้ำชุกโดน |
50
(20.0)
|
39
(78.0)
|
11
(22.0)
|
โรงหีบอ้อย |
50
(20.0)
|
38
(76.0)
|
12
(24.0)
|
รวม
|
250
(100.0)
|
195
(78.0)
|
55(22.0)
|
*
P value = 0.1234
ตารางที่
2 ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยทางลักษณะของประชากรกับปัญหาสุขภาพจิต
ตัวแปร
|
จำนวน
(ร้อยละ)
|
ไม่มีปัญหาสุขภาพจิต
จำนวน(ร้อยละ)
n = 195
|
มีปัญหาสุขภาพจิต
จำนวน(ร้อยละ)
n =55
|
P
Value
|
เพศ |
|
|
|
0.1795
|
ชาย
|
92
(36.8)
|
76
(82.6)
|
16
(17.4)
|
|
หญิง
|
158
(63.2)
|
119
(75.3)
|
39
(24.7)
|
|
อายุ
(ปี) |
|
|
|
0.0002*
|
18-45
|
160
(64.0)
|
133
(83.1)
|
27
(16.9)
|
|
46-65
|
71
(28.4)
|
54
(76.1)
|
17
(23.9)
|
|
>
65
|
19
(7.6) |
8
(42.1)
|
11
(57.9)
|
|
สถานภาพสมรส |
|
|
|
0.0234*
|
โสด
|
40
(16.0)
|
33
(82.5)
|
7
(17.5)
|
|
คู่
|
178
(71.2)
|
143
(80.3)
|
35
(19.7)
|
|
ม่าย,
หย่าร้าง,
แยกกันอยู่
|
32
(12.8)
|
19
(59.4)
|
13
(40.6)
|
|
จำนวนสมาชิกในครอบครัว |
|
|
0.2134
|
0-3
|
80
(32.0)
|
61
(76.3)
|
19
(23.8)
|
|
4-6
|
119
(47.6)
|
98
(82.4)
|
21
(17.6)
|
|
>
6
|
51
(20.4)
|
36
(70.6)
|
15
(29.4)
|
|
บุตรที่ต้องรับผิดชอบ |
|
|
0.2904
|
0
|
89
(35.6)
|
67
(75.3)
|
22
(24.7)
|
|
1-2
|
118
(47.2)
|
97
(82.2)
|
21
(17.8)
|
|
>
2
|
43
(17.2)
|
31
(72.1)
|
12
(27.9)
|
|
ระดับการศึกษา |
|
|
|
0.0093*
|
ต่ำกว่าประถม |
46
(18.4)
|
34
(73.9)
|
12
(26.1)
|
|
ประถมต้น |
79
(31.6)
|
53
(67.1)
|
26
(32.9)
|
|
ประถมปลาย |
55
(22.0)
|
46
(83.6)
|
9
(16.4)
|
|
มัธยมขึ้นไป |
70
(28.0)
|
62
(88.6)
|
8
(11.4)
|
|
อาชีพ |
|
|
|
0.2870
|
เกษตรกร,
กรรมกร |
110
(44.0)
|
88
(80.0)
|
22
(20.0)
|
|
รับราชการ |
11
(4.4)
|
10
(90.9)
|
1
( 9.1)
|
|
ธุรกิจ |
59
(23.6)
|
48
(81.4)
|
11(18.6)
|
|
นักเรียน,
นักศึกษา |
6
(2.4)
|
5
(83.3)
|
1
(16.7)
|
|
แม่บ้าน,
ว่างงาน
ไม่มีอาชีพ
|
64
(25.6)
|
44
(68.8)
|
20
(31.3)
|
|
รายได้
(บาท/เดือน) |
|
|
|
0.0897
|
ต่ำกว่า
5,000 |
217(86.8)
|
165(76.0)
|
52(24.0)
|
|
5,000-24,990
|
30(12.0)
|
28(93.3)
|
2(6.7)
|
|
25,000
และสูงกว่า |
3
(1.2)
|
2(66.7)
|
1(33.3)
|
|
ฐานะทางเศรษฐกิจ |
|
|
|
0.0006*
|
ขัดสน |
53(21.2)
|
31(58.5)
|
22(41.5)
|
|
พอเลี้ยงตัว/มี
เงินสะสม
|
165(66.0)
|
137(83.0)
|
28(17.0)
|
|
ค่อนข้างสบาย/
สบาย/
มีทรัพย์
สิน
|
32(12.8)
|
27(84.4)
|
5(15.6)
|
|
ระยะเวลาที่อาศัยในชุมชน |
|
|
0.8895
|
ตั้งแต่เกิด |
83(33.2)
|
65(78.3)
|
18(21.7)
|
|
น้อยกว่า
1 ปี |
12(4.8)
|
10(83.3)
|
2(16.7)
|
|
มากกว่า
1 ปี |
155(62.0)
|
120(77.4)
|
35(22.6)
|
|
*
มีนัยสำคัญทางสถิติ (P < 0.05)
ตารางที่
3 ความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยทางด้านชีวภาพและปัญหาสุขภาพจิต
ตัวแปร
|
จำนวน
(ร้อยละ)
|
ไม่มีปัญหาสุขภาพจิต
จำนวน(ร้อยละ)
n = 195
|
มีปัญหาสุขภาพจิต
จำนวน(ร้อยละ)
n =55
|
P
Value
|
ปัจจัยทางชีวภาพ
สุขภาพทางร่างกาย
|
|
|
0.0000*
|
แข็งแรงดี |
179
(71.6)
|
162(90.5)
|
17(9.5)
|
|
ไม่แข็งแรง/ป่วย
เรื้อรัง/ป่วยหนัก |
71(28.4)
|
33(46.5)
|
38(53.5)
|
|
สูบบุหรี่ |
|
|
|
0.2552
|
ไม่สูบ |
166(66.4)
|
133(80.1)
|
33(19.9)
|
|
สูบ |
84(33.6)
|
62(73.8)
|
22(26.2)
|
|
ดื่มของมึนเมา |
|
|
|
0.8935
|
ไม่ดื่ม |
161(64.4)
|
126(78.3)
|
35(21.7)
|
|
ดื่ม |
89(35.6)
|
69(77.5)
|
20(22.5)
|
|
สารเสพย์ติด |
|
|
|
0.4431
|
ไม่เคยเสพ |
242(96.8)
|
188(77.7)
|
54(22.3)
|
|
เคยเสพ |
8(3.2)
|
7(87.5)
|
1(12.5)
|
|
การออกกำลังกาย |
|
|
|
0.7121
|
ไม่เคยออกกำลัง |
140(56.0)
|
108(77.1)
|
32(22.9)
|
|
เคยออกกำลัง |
110(44.0)
|
87(79.1)
|
23(20.9)
|
|
การมีญาติเป็นโรคจิต |
|
|
0.0724
|
ไม่มี |
245(98.0)
|
193(78.8)
|
52(21.2)
|
|
มี |
5(2.0)
|
2(40.0)
|
3(60.0)
|
|
ประวัติการคลอด |
|
|
|
0.3942
|
ปกติ |
244(97.6)
|
191(78.3)
|
53(21.7)
|
|
ไม่ปกติ/ไม่ทราบ |
5(2.0)
|
2(40.0)
|
3(60.0)
|
|
* มีนัยสำคัญทางสถิติ
(P < 0.05)
ตารางที่
4 แสดงความสัมพันธ์ระหว่างปัจจัยทางจิต-สังคมและปัญหาสุขภาพจิต
ตัวแปร
|
จำนวน
(ร้อยละ)
|
ไม่มีปัญหาสุขภาพจิต
จำนวน(ร้อยละ)
n = 195
|
มีปัญหาสุขภาพจิต
จำนวน(ร้อยละ)
n =55
|
P
Value
|
ปัจจัยทางจิตสังคม |
|
|
|
0.2025
|
พ่อแม่อยู่ด้วยกัน |
|
|
|
|
อยู่ด้วยกัน |
210(84.0)
|
168(80.0)
|
42(20.0)
|
|
แยกกันอยู่ |
23(9.2)
|
16(69.6)
|
7(30.4)
|
|
พ่อหรือแม่
หรือทั้งพ่อและแม่เสียชีวิต |
17(6.8)
|
11(64.7)
|
6(35.3)
|
|
ผู้เลี้ยงดูวัยเด็ก |
|
|
|
0.1961
|
พ่อและแม่ |
200(80.0)
|
160(80.0)
|
40(20.0)
|
|
พ่อหรือแม่ |
22(8.8)
|
14(63.6)
|
8(36.4)
|
|
คนอื่นๆ |
28(11.2)
|
21(75.0)
|
7(25.0)
|
|
ความสัมพันธ์ระหว่างสมาชิก |
|
|
0.7986
|
รักใคร่ปรองดอง |
183(73.2)
|
142(77.6)
|
41(22.4)
|
|
ต่างคนต่างอยู่
/
ขัดแย้ง
|
67(26.8)
|
53(79.1)
|
14(20.9)
|
|
การประสบเหตุการณ์ร้ายแรงในช่วง
1 ปีที่ผ่านมา |
|
0.0044*
|
ไม่มี |
159(63.6)
|
133(83.6)
|
26(16.4)
|
|
มี |
91(36.4)
|
62(68.1)
|
29(31.9)
|
|
โดยมีรายละเอียดดังนี้ |
|
|
|
ตนเองเจ็บป่วยทางจิต |
|
|
0.2111
|
ไม่มี |
246(98.4)
|
193(78.5)
|
53(21.5)
|
|
มี |
4(1.6)
|
2(50.0)
|
2(50.0)
|
|
บุคคลในครอบครัวป่วยทางจิต |
|
|
0.3922
|
ไม่มี |
248(99.2)
|
194(78.2)
|
54(21.8)
|
|
มี |
2(0.8)
|
1(50.0)
|
1(50.0)
|
|
บุคคลในครอบครัวเจ็บป่วยร้ายแรง |
|
0.0014*
|
ไม่มี |
229(91.6)
|
185(80.8)
|
44(19.2)
|
|
มี |
21(8.4)
|
10(47.6)
|
11(52.4)
|
|
บุคคลในครอบครัวเสียชีวิต |
|
|
0.7041
|
ไม่มี |
219(87.6)
|
170(77.6)
|
49(22.4)
|
|
มี |
31(12.4)
|
25(80.6)
|
6(19.4)
|
|
การหย่าร้าง |
|
|
|
0.6058
|
ไม่มี |
244(97.6)
|
190(77.9)
|
54(22.1)
|
|
มี |
6(2.4)
|
5(83.3)
|
1(16.7)
|
|
ตกงาน |
|
|
|
0.0153*
|
ไม่มี |
205(82.0)
|
166(81.0)
|
39(19.0)
|
|
มี |
45(18.0)
|
29(64.4)
|
16(35.6)
|
|
ถูกทำร้ายร่างกาย |
|
|
|
0.3263
|
ไม่มี |
245(98.0)
|
192(78.4)
|
53(21.6)
|
|
มี |
5(2.0)
|
3(60.0)
|
2(40.0)
|
|
การมีปัญหาในระยะ
2-3 ด. |
|
|
0.0000*
|
ไม่มี |
155(62.0)
|
136(87.7)
|
19(12.3)
|
|
มี |
95(38.0)
|
59(62.1)
|
36(37.9)
|
|
โดยมีรายละเอียดดังนี้ |
|
|
|
ปัญหากับคู่สมรส |
|
|
|
0.0098*
|
ไม่มี |
210(84.0)
|
170(81.0)
|
40(19.0)
|
|
มี |
40(16.0)
|
25(62.5)
|
15(37.5)
|
|
ปัญหากับสมาชิกในครอบครัว |
|
0.0096*
|
ไม่มี |
230(92.0)
|
184(80.0)
|
46(20.0)
|
|
มี |
20(8.0)
|
11(55.0)
|
9(45.0)
|
|
ปัญหาในการทำงาน/เรียน |
|
|
0.1312
|
ไม่มี |
237(94.8)
|
187(78.9)
|
50(21.1)
|
|
มี |
13(5.2)
|
8(61.5)
|
5(38.5)
|
|
ปัญหาเศรษฐกิจ |
|
|
|
0.0000*
|
ไม่มี |
194(77.6)
|
165(85.1)
|
29(14.9)
|
|
มี |
56(22.4)
|
30(53.6)
|
26(46.4)
|
|
ปัญหาคดีความ |
|
|
|
0.3036
|
ไม่มี |
245(98.0)
|
192(78.4)
|
53(21.6)
|
|
มี |
5(2.0)
|
3(60.0)
|
2(40.0)
|
|
ปัญหากับเพื่อนฝูง |
|
|
|
0.5569
|
ไม่มี |
242(96.8)
|
189(78.1)
|
53(21.9)
|
|
มี |
8(3.2)
|
6(75.0)
|
2(25.0)
|
|
การมีวิธีคลายเครียด |
|
|
0.0893
|
ไม่มี |
73(29.2)
|
62(84.9)
|
11(15.1)
|
|
มี |
177(70.8)
|
133(75.1)
|
44(24.9)
|
|
การได้รับความรู้ด้านสุขภาพจิต |
|
|
0.9430
|
ไม่เคย |
190(76.0)
|
148(77.9)
|
42(22.1)
|
|
ได้รับ |
60(24.0)
|
47(78.3)
|
13(21.7)
|
|
ความเชื่อเรื่องไสยศาสตร์ |
|
|
0.0578
|
ไม่เชื่อเลย |
74(29.6)
|
58(78.4)
|
16(21.6)
|
|
เชื่อเล็กน้อย |
148(59.2)
|
120(81.1)
|
28(18.9)
|
|
เชื่อค่อนข้างมาก |
28(11.2)
|
17(60.7)
|
11(39.3)
|
|
ความพอใจกับงานที่ทำ |
|
|
0.0125*
|
พอใจ |
202(80.8)
|
164(81.2)
|
38(18.8)
|
|
ไม่พอใจ |
48(19.2)
|
31(64.6)
|
17(35.4)
|
|
ปัญหาทางการเงิน |
|
|
0.1587
|
ไม่มี |
161(64.4)
|
130(80.7)
|
31(19.3)
|
|
มี |
89(35.6)
|
65(73.0)
|
24(27.0)
|
|
การมีส่วนร่วมในการทำกิจกรรมทางสังคม |
|
|
0.1564
|
ไม่เคยมี |
67(26.8)
|
52(77.6)
|
15(22.4)
|
|
มีบ้างเล็กน้อย |
108(43.2)
|
87(80.6)
|
21(19.4)
|
|
สม่ำเสมอ |
59(23.6)
|
41(69.5)
|
18(30.5)
|
|
เป็นแกนนำ |
16(6.4)
|
15(93.8)
|
1(6.3)
|
|
ความสนิทสนมกับหัวหน้าชุมชน |
|
|
0.2266
|
ไม่รู้จัก |
33(13.2)
|
29(87.9)
|
4(12.1)
|
|
น้อยมาก |
30(12.0)
|
22(73.3)
|
8(26.7)
|
|
ค่อนข้างน้อย |
42(16.8)
|
33(78.6)
|
9(21.4)
|
|
ค่อนข้างมาก |
88(35.2)
|
63(71.6)
|
25(28.4)
|
|
คุ้นเคยมาก |
57(22.8)
|
48(84.2)
|
9(15.8)
|
|
*
มีนัยสำคัญทางสถิติ (P < 0.05)
|